Article
Okładka katalogu wystawy Ryszard Cieślak. Aktor Teatru Laboratorium we Wrocławiu
Katalog wystawy poświęconej aktorowi (21 marca – 15 maja 1991).
Ryszard Cieślak urodził się 9 marca 1937 w Kaliszu, zmarł 15 czerwca 1990 w Houston. Po ukończeniu liceum w Kaliszu studiował na politechnikach w Łodzi i Krakowie, a od 1957 na Wydziale Lalkarskim krakowskiej PWST. Tam poznał Grotowskiego, który w roku 1961, jeszcze przed uzyskaniem dyplomu, zaangażował go do Teatru 13 Rzędów w Opolu. W zespole tym pracował aż do jego samorozwiązania w roku 1984. W pierwszych latach grał m.in. Ezawa i Hektora w Akropolis (1962) oraz Wagnera, Waldesa i Benwolia w Tragicznych dziejach doktora Fausta (1963), gdzie zwrócił na siebie uwagę Grotowskiego. Efektem bliskiej współpracy aktora i reżysera była wielka kreacja w Księciu Niezłomnym (1965). Do legendy przeszedł także Ciemny w Apocalypsis cum figuris (1969; m.in. nagroda dla najlepszego aktora off-Broadway). W latach 70. Cieślak aktywnie uczestniczył w pracach nad Special Project (1973–75) – stanowił wręcz jedną z najważniejszych postaci wczesnej fazy prac parateatralnych. W następnym okresie, stopniowo odsuwany przez Grotowskiego, prowadził liczne staże i warsztaty w kraju i za granicą. W 1981 roku pod jego kierunkiem powstało ostatnie przedstawienie Laboratorium – Thanatos polski. Inkantacje. Od 1982 roku pracował głównie za granicą jako aktor (m.in. Mahabharata w reżyserii Petera Brooka, 1985), reżyser (m.in. Aleph. Impressioni da un Inferno, Pontedera 1983; Peer Gynt, Ǻrhus 1987) i pedagog (m.in. New York University Tisch School of Arts).